„Кога ќе пораснам, ќе бидам инфлуенсер“ – колку пати сме го слушнале ова од деца и млади во последните неколку години? Занимање на иднината, како што наведуваат некои. Добро познатите инфлуенсери заработуваат и до 1 милион долари од една објава на социјалните медиуми, додека оние помалку познати заработуваат „само“ неколку милиони годишно. Не звучи лошо, зар не?
Повеќето припадници на генерацијата З или Миленијалците следат по некој инфлуенсер
Инфлуенсерите се луѓе кои стекнале слава благодарение на нивниот интерес, знаење или вештини на одредено поле и кои преку честите објавувања на социјалните мрежи создаваат широк круг на следбеници. Кога зборуваме за инфлуенсерите, како што посочува Маркетинг центарот на инфлуенсери Influencer Marketing Hub, важно е да се прави разлика помеѓу мега и макро инфлуенсерите – обично познатите личности cеlеbrities – актери, пеачи, спортисти итн. имаат милиони следбеници на социјалните мрежи и микро и нано инфлуенсери, односно обични луѓе кои станаа многу популарни благодарение на своите активности на социјалните мрежи, а ги следат од 1.000 до 40.000 луѓе.
Истражувањето на фирмата Morning Consult покажува дека дури 76% од младите следат инфлуенсери, а 54% од нив би сакале да станат инфлуенсери доколку би им се пружила можност да го сторат тоа.
Како причини за следење на одредени инфлуенсери се истакнуваат автентичноста на објавата, забавниот / ентузијастички карактер, слични интереси и стручноста на инфлуенсерите од областа со која се занимаваат.
Во 2019 година, терминот „маркетинг инфлуенсер“ беше пребаруван дури 70.000 пати месечно
Различни брендови ги препознаа инфлуенсерите како комуникациски канал со значителен потенцијал за доближување до новата генерација на потрошувачи. Формите на соработка помеѓу огласувачите и инфлуенсерите може да вклучуваат долгорочни партнерства каде што инфлуенсерот се појавува како амбасадор на брендот, но исто така и спонзорирани објави, рецензии, наградни игри, подароци и слично. Речиси три четвртини од огласувачите користат инфлуенсери за да создадат содржина и да ја дистрибуираат, а половина од нив за да ја зајакнат перцепцијата на брендот и да поттикнат на купување или користење на услуга.
Инфлуенсерите се глас во кој потрошувачот има доверба кога станува збор за претставување на нов производ или услуга затоа што тие се претставуваат како „обични луѓе“ или како „едни од нас“. Со препораките на нивните пријатели, членовите на генерацијата З и Миленијалците најмногу им веруваат на препораките на инфлуенсерите, па дури и 88% од нив истакнуваат дека токму преку социјалните медиуми дознаваат сè што ги интересира за производите што сакаат да ги купат.
Мега наспроти микро инфлуенсери
Стапката на ангажман, заедно со бројот на следбеници, го сочинува најважниот фактор од популарноста на инфлуенсерот и подразбира коментирање на објави, лајкови, споделување итн. и на тој начин значително голема разлика постои помеѓу мега и микро-инфлуенсерите. Согласно примерот на Инстаграм можеме да видиме дека кај инфлуенсерите со помалку од 1.000 следбеници, стапката на ангажман е дури 7,2%, додека кај инфлуенсерите со повеќе од 100.000 следбеници, оваа стапка изнесува само 1,1%. Сето ова горенаведено е дел од бројните причини зошто огласувачите им придаваат се поголемо значење на микро-инфлуенсерите. Денес, на еден мега инфлуенсер огласувачите ангажираат 10 микро-инфлуенсери, кои се сметаат за експерти во одредено поле, а нивната публика е тесно поврзана со специфични области од интерес.
Експертите за маркетинг честопати посочуваат дека најтешкиот дел од работата е пронаоѓањето на инфлуенсер кој најдобро ќе го претставува нивното име, производ или услуга, односно ќе ги пресликува вредностите и визијата на тој бренд. Затоа, не е изненадувачки податокот што во 2019 година се појавиле преку 380 нови платформи или агенции кои се занимаваат со инфлуенсер-маркетинг и помагаат во спарувањето на брендовите со соодветните инфлуенсери.
Инстаграмот гледано наназад има постојан тренд на раст во последните неколку години и секако претставува доминантен канал за готово 90% од кампањите за инфлуенсер-маркетинг, додека другите социјални мрежи бележат благ пад со текот на годините. Така, Фејсбук имал 75% во 2015 година, додека денес има само 40% маркетинг кампањи од ваков вид. Следуваат Твитер со 45% и ЈуТјуб со 20% кампањи.
Дури 91% од експертите сметаат дека оваа форма на маркетинг е ефикасна и пожелна, а 78% ќе обезбедат буџет за тоа во 2020 година. Се проценува дека во 2020 година, дури 10 милијарди американски долари ќе бидат инвестирани во инфлуенсер-маркетингот.
Законска регулатива
Објавите на инфлуенсерите за кои се плаќа, без оглед дали тоа се прави во готово, стоки или друга вредност, мора да бидат јасно означени како спонзорирана содржина. Во спротивно, станува збор за прикриена аудиовизуелна комерцијална комуникација или погрешно лажно огласување кое што е забрането со закон во Хрватска и во многу други земји. За жал, ретки се објавите на инфлуенсерите кои навистина содржат вакви ознаки (промо, ПР, спонзорирана содржина) затоа што ниту огласувачите, ниту инфлуенсерите немаат намера да и остават на публиката да препознае дека се работи за уште една обична реклама. Иако во повеќето случаи таквите активности минуваат без никакви санкции, самите инфлуенсери треба да бидат етички и морално одговорни и секогаш јасно да ги назначуваат спонзорираните содржини за да не ги доведат во заблуда следбениците, особено децата и младите.
Општествена одговорност и влијанието врз следбениците
Како што вели и самиот збор (eng. influence) тие влијаат. Тие влијаат на мислењата, ставовите, вредностите, навиките, одлуките и однесувањето на нивните следбеници. Децата и младите се угледуваат на инфлуенсерите не само за забава, туку и за информации, совети, друштво и утеха. Ако ги земеме предвид овие мотиви и фактот дека младите секојдневно гледаат, коментираат, лајкуваат и споделуваат објави на инфлуенсери, влијанието што тие го имаат врз нив секако не е занемарливо, што го потврдува и фактот дека дури 56% од младите го купиле производот што инфлуенсерот му го препорачал. Заедничкиот интерес на инфлуенсерите и следбениците е нивната најважна карактеристика врз основа на која потрошувачите се охрабруваат да купат одреден производ или да користат услуга. Најважните карактеристики за градење доверба во инфлуенсерот, покрај кредибилитетот, се смета и персонализацијата, како потреба содржината на објавата да биде усогласена со нивните лични интереси и предметот на интерес.Експертите посочуваат на кој начин точно инфлуенсерите ќе имаат најголема улога во формирањето на новата генерација на потрошувачи.
Кога ќе се земе предвид сето ова, се поставува прашањето дали инфлуенсер-маркетингот е толку успешен затоа што маркетинг експертите се прилагодиле кон развојот на дигиталното опкружување односно заради уверливоста и харизмата на инфлуенсерите или заради недостаток на правна регулатива и незнаење и недостаток на медиумска писменост кај корисниците на социјалните медиуми? Или можеби се работи за комбинација од сите горенаведени работи.
Автор: Катарина Блажина Мукавец, магистер по комуникологија
Катарина Блажина Мукавец е родена во Загреб. Таа магистрирала комуникологија на Факултетот за хрватски студии, во склоп на Универзитетот во Загреб во 2015 година. Од 2012 година, таа е активен член на Друштвото за комуникацијска и медиумска култура и учествува во креирањето на едукативни содржини и одржувањето на предавања за ученици од основно и средно училиште, како и вебинари за воспитно-образовни едукатори од цела Хрватска. Од 2016 година, таа е координатор на секторот за предавачи и волонтери во рамките на проектот Деца на медиумите што Друштвото го спроведува со цел подобрување на медиумската писменост на граѓаните на Република Хрватска, додека во моментот е вработена како раководител на дирекцијата и координатор на проектните активности.
Ве молиме прочитајте ги правилата пред да коментирате или преземате
Напомена: Мислењата и ставовите во оваа статија се на авторот и не ги одразува позициите на Институтот за комуникациски студии ниту на донаторот.